In memoriam: Wilfred Dijkstra

Door Peter de Brie

De taaie strijder die de finale van de Open Amsterdam 1991 nipt verloor van Ronnie O’Sullivan (4-5, na een 50-break van Dijkstra in de slotframe die door The Rocket met een 76 werd beantwoord) is niet meer.

,,Onbegrijpelijk, ik schrok me kapot. Ook al waren we al 17 jaar uit elkaar, we gaven nog wel om elkaar, belden elkaar op verjaardagen of als er iets was”, vertelt zijn ex-vrouw Mirjam Altorf, ofwel Mick, zoals ze ook het in snookercircuit van de jaren 80 en 90 bekend stond. Samen kregen ze twee dochters, Robin en Liza, en hadden inmiddels vijf kleinkinderen.

,,Ik begreep dat Wilfred gewoon thuis was in Indonesië, waar hij woonde met zijn partner Ilse, en dat hij onwel is geworden. Hij is nog naar het ziekenhuis gebracht, maar ze hebben hem helaas niet meer kunnen redden. Blijkbaar heeft hij een tia gekregen, een bloedpropje in de hersenen, en ook een maagbloeding.”

Zoals dat in islamitische landen gaat, is Dijkstra de volgende dag al begraven, aldus Mick. ,,Onze dochters zijn erheen gereisd en twee uur voor de uitvaart geland. Ze waren net op tijd. Zelf ben ik er niet heen geweest, wel fijn dat hun oom Meindert, de broer van Wilfred, mee is kunnen gaan. Want voor die meiden is dit natuurlijk verschrikkelijk en mij raakt het ook nog altijd. Ik heb ook zitten huilen, we hebben samen zo’n mooie tijd gehad.”

Wilfred Dijkstra wint het NK Heren 1993 in SC Amsterdam, met 5-2 winst op Raymon Fabrie in de finale. 'Eindelijk', roept Dijkstra bij het binnenhalen van die nationale titel

Broer Meindert werd profvoetballer

Mick leerde Wilfred, geboren op 13 mei 1970 en opgegroeid in Breda, kennen toen zij in Schiedam snooker ging kijken, net in de periode dat de sport een hype begon te worden in Nederland en Dijkstra doorbrak. 

,,Wilfred zal 18, of misschien net 19 zijn geweest, ik ben een paar jaar ouder. Jarenlang ben ik mee geweest naar toernooien met hem en Pascal Houke, een mooie tijd. In het begin moest ik ook vaak rijden, omdat hij nog geen rijbewijs had. We zijn in Breda gaan wonen, kregen dus twee dochters en zijn in 1995 getrouwd.”

Wilfred Dijkstra stamt uit een sportieve familie. Zijn oudere broer Meindert voetbalde bij NAC, haalde met Willem II de eredivisie en kwam daarna uit voor het Engelse Notts Country, RBC en TOP Oss. Zijn dochter Caitlin is ook profvoetballer, kwam via Ajax en FC Twente bij Vfl Wolfsburg en debuteerde in 2021 bij de Oranje Leeuwinnen.

,,Wilfred heeft ook eerst bij de NAC-jeugd gevoetbald, was van dezelfde generatie als Pierre van Hooijdonk en Jean-Paul van Gastel. Maar door jeugdreuma is hij daarmee moeten stoppen. Toen snooker opkwam, bleek al snel dat hij dat spelletje ook heel goed snapte. Hij had er oog voor, balgevoel en de mentaliteit om dagelijks te trainen, die drang had-ie wel.”

Al snel bij ‘De Grote Vier’

De ster van Dijkstra rees snel nadat hij in 1987 op de Open Golden House bij SC Michielsen in Breda zijn eerste puntje haalde voor de nationale ranglijst. Met René Dikstra, Pascal Houke en Wim Braam behoorde hij tot ‘De Grote Vier’ die de beginjaren van het Nederlandse snooker domineerden. In 1989 won hij de Holland Snooker Ranking, pakte in 1991 goud met Dikstra bij het NK Koppels en versloeg in 1993 Raymon Fabrie in de finale van het NK Heren.

Datzelfde jaar trok Dijkstra naar Blackpool, waar de kwalificaties voor alle proftoernooien destijds werden gespeeld. De Bredanaar maakte indruk door twee keer een vijfde ronde te halen. ,,Ja, het was een heel avontuur, maar hij voelde dat hij er klaar voor was en had ook sponsors die in hem geloofden en hem financieel steunden”, vertelt Mick.

Toch zou de grote doorbraak in Engeland uitblijven. ,,Daarna heeft hij snooker losgelaten als fulltime bezigheid, maar bleef wel spelen en hield een goed niveau. Dat bleek wel toen hij voor de Top 16 werd geselecteerd”, weet Mick nog. In dat circuit, waarvoor de snookerbond dankzij sponsoring een aardige prijzenpot en NOS-belangstelling had verworven, wist Dijkstra in het openingsseizoen ‘96-’97 twee toernooien te winnen, in Hengelo en Helmond, beide keren tegen Mario Wehrmann in de finale.

Succes in Eredivisie en Top 16

In 1996 had Dijkstra nog wel de landstitel in de Eredivisie veroverd met Willem III Halsteren, in een ploeg met Pascal Houke en Reind Duut. Ook spelers uit lagere teams van die club herinneren zich Dijkstra tot op de dag van vandaag, omdat hij daar ook les gaf en zowel technisch als tactisch uitstekend uit kon leggen hoe je moet snookeren. ,,Wilfred was perfectionistisch, wist heel goed wat hij deed en kon dat ook overbrengen”, zegt Mick.

In het seizoen ‘97-’98 haalde Dijkstra nog één finale van een Top 16-toernooi, in SC Rokin Amsterdam, maar verloor die met 2-3 van generatiegenoot Dikstra. Hij sloot het klassement af als dertiende en degradeerde daarmee uit de Top 16. Wel bereikte hij nog de kwartfinale van het NK 1997, maar verloor daarin met 3-4 van Raymon Fabrie die zijn vierde titel zou pakken. 

Toen Karan Chand vanwege verhuizing afzag van deelname aan het Top 16-circuit ‘98-’99 werd Dijkstra nog gevraagd om diens plaats in te nemen, maar bedankte voor de eer. Hij zou nooit meer terugkeren in het wedstrijdcircuit, maar kwam tien jaar geleden nog wel een kijkje nemen bij het NK Snooker in De Loods in Maassluis.

Van snookeren naar schilderen

,,Na zijn snookerloopbaan is Wilfred projectleider geworden bij schildersbedrijf Pébé in Sprang-Capelle. Een vriend van hem zei: ‘Dat is niks voor jou’, maar hij deed het wel, en op zijn manier: ook dat moest goed gebeuren. Dat was typisch Wilfred”, aldus Mick. Het koppel scheidde in 2009. ,,Niet leuk, maar het ging gewoon niet meer, zoals dat in meer huwelijken soms loopt.”

Mick typeert Wilfred als het type ‘ruwe bolster, blanke pit’. ,,We hebben mooie jaren gehad samen, zijn rijk bedeeld met twee geweldige dochters. Die meiden waren zijn alles, en onze vijf kleinkinderen natuurlijk ook. Al zei hij niet altijd wat zij voor hem betekenden, hij liet het wel merken, ze voelden het wel. Wilfred had een klein hartje.”

Maar ook een sterke eigen mening, schetst Mick. ,,Daar stapte hij niet zomaar vanaf. Hij kon zwart-wit zijn in zijn opvattingen. Als hij iets vond, kon je op je kop gaan staan, maar dat veranderde niks.” Zoals ook zijn keuze om naar Indonesië te vertrekken niet zomaar een bevlieging was. ,,Hij wilde ook niet meer terugkomen naar Nederland. Een paar jaar geleden heeft hij zijn huis hier verkocht. ”

Wonen en werken in Indonesië

Hoe hij zo in Indonesië was beland? ,,Een jaar of tien geleden is Wilfred met zijn vriendin Ilse gaan backpacken en is helemaal gek geworden op dat land, hij vond het zo geweldig. Dus zijn ze samen die kant op gegaan. Hij had daar nog steeds een duikschool. Maar we hadden nog regelmatig telefonisch contact, feliciteerden elkaar met verjaardagen. Als je hem nodig had, dan was-ie er ook voor je.”

Zijn onverwachte overlijden komt dan ook als een schok voor Mick. ,,Hij stond nog volop in het leven. Weet je wat zo raar is? Vroeger zei hij vaak: ‘Ik word niet dan ouder dan 53.’ Geen idee waar dat vandaan kwam. Dan reageerde ik: ‘Doe normaal man, hoe kom je daar nou bij?’ Nou is hij dus 55 geworden, maar dat is natuurlijk ook nog veel en veel te vroeg.”

Maar de herinneringen blijven. ,,De demonstratiepartijen die hij tegen Jimmy White en Dennis Taylor speelde, die finale tegen Ronnie O’Sullivan in Amsterdam, die geweldige beginjaren van snooker in Nederland, met Dikstra, Houke en Braam, en later met de nieuwe generatie van Mario Wehrmann en Raymon Fabrie. Zo leuk, dat komt nooit meer terug.”

Mick vindt het heel bijzonder hoeveel ze nu gecondoleerd wordt met het overlijden van Wilfred. ,,Na al die jaren is dat toch heel mooi. Ik krijg er gewoon kippenvel van, moet ook om hem huilen. Ons leven heeft zich toch voor een groot deel samen afgespeeld. Gelukkig blijkt dat mensen hem niet vergeten. Hij verdient het om herinnerd te worden.”

‘Ik ga je echt missen Dijkje’

Hartverwarmend vindt ze ook de vele reacties op Facebook. ,,Ik ga je echt missen Dijkje, niet te geloven dat je er niet meer bent, onwerkelijk”, zegt Rotterdammer Raymon Fabrie, die drie NK-finales tegen hem speelde en recordhouder is qua nationale titels. ,,Jij hebt me echt geholpen met snookeren. Ik heb veel geleerd van je, daar ben ik je nog steeds dankbaar voor. Rust zacht ouwe snookermaatje, grote vriend. Uit het oog, maar nooit uit het hart.”

Eredivisiespeler David O’Halloran zegt: ,,Mooie herinneringen aan Wilfred, leuke gozer met mooi spel, een van de grootste Nederlandse talenten.” Steunbetuigingen zijn er eveneens van zaalhouders uit Dijkstra’s tijd zoals Huber Bosman en Roy van Straalen. Maar ook van de Britse snookercoach Chris Henry, ooit begeleider van Stephen Hendry, Jimmy White en Peter Ebdon en nu van Shaun Murphy, Mark Selby en Jack Lisowski.

Voormalige collega-profs reageren ook, zoals de Engelsman Frank Maskell (‘my old Dutch friend’) en de Belg Peter Bullen (‘Waa? O my god… Ja, Dijk, veel tijd samen doorgebracht in Blackpool, lachen en lullen. De volgende grote naam van het snooker in Nederland en België die er niet meer is. RIP.’). 

Na onder meer de Belgische oud-profs Steve Lemmens en Patrick Delsemme is Dijkstra inderdaad weer een van de snookerpioniers uit de Lage Landen die de sport ontvallen zijn op een veel te jonge leeftijd. Maar die voortleven in de gedachten van de snookerliefhebbers die hen hebben gekend.

Snookerloopbaan Wilfred Dijkstra in vogelvlucht

• April 1987: eerste rankingpunt bij Open Golden House in Breda
• September 1987, eerste winst in C-rankingtoernooi, in Goes
• Maart 1988: eerste interview in Snooker Magazine, na winst op Pascal Houke in B-toernooi Zeekant
• April 1988: brons NK heren, eindigt vijfde in Holland Snooker Ranking ‘87-’88
• April 1989: zilver NK heren (winnaar Wim Braam), tweede in Holland Snooker Ranking ‘88-’89, 21e op Dutch Open (Mike Hallett wint, Stephen Hendry halve finalist)
• Maart 1990: runner-up Open Warmond (winnaar prof Eugene Hughes)
• April 1990: zilver NK heren (winnaar René Dikstra), eindwinnaar Holland Snooker Ranking ‘89-’90 (verdient zo ticket voor WK amateurs in Sri Lanka)
• November 1990: halve finale Open Münster (Duitsland)
• April 1991: brons NK heren, goud NK Koppels (met René Dikstra)
• Oktober 1991: runner-up Open Amsterdam (4-5, winnaar Ronnie O’Sullivan, Dijkstra leidde 3-0, 4-1 en bij 4-4 met een 50-break, waarna O’Sullivan een 76 maakte)
• November 1991: runner-up Open Voorschoten (4-5, winnaar Tony Jones, nr 15 profranking)
• April 1992: kwartfinale NK heren
• Februari 1993: runner-up Open Warmond (4-5, winnaar Pat Horne)
• April 1993: goud NK heren (wint finale met 5-2 van Raymon Fabrie)
• Zomer 1993: vijfde ronde British Open en International Open bij profkwalificaties in Blackpool
• Oktober 1993: wint World Open Snooker Ranking in Goes (finale 3-1 tegen Fabrie)
• November 1993: wint A-toernooi Matchroom Rotterdam (finale 4-1 tegen Stefan Mazrocis)
• April 1994: zilver NK Heren (winnaar Raymon Fabrie)
• Juni 1994: runner-up Bekerfinale met Slaakhuys (met Fabrie en Maurice le Duc)
• April 1995: brons NK heren, zilver NK Koppels (met Pascal Houke)
• Juni 1996: wint Eredivisie Snooker met Willem III Halsteren (met o.a. Houke en Reind Duut)
• Oktober 1996: wint tweede Top 16-toernooi in Hengelo (3-2 in finale tegen Mario Wehrmann)
• Maart 1997: wint achtste Top 16-toernooi in Helmond (3-0 in finale tegen Wehrmann)
• April 1997: zilver NK Heren (winnaar Fabrie, Dijkstra won kwartfinale van Dean Mitchell 3-0 en halve finale van Roy Stolk 4-1)
• Mei 1997: vierde in eindstand Top 16
• December 1997: runner-up Top 16 Rokin Amsterdam (winnaar René Dikstra)
• April 1998: kwartfinale NK heren (3-4 verlies tegen Fabrie)
• Mei 1998: dertiende in eindstand Top 16

Van deze plaats wensen de besturen, directie en medewerkers van de KNBB aan familie, vrienden en nabestaanden veel sterkte en kracht toe met het verwerken van dit verlies.

Tekst: Peter de Brie
Foto's: Wilfred Dijkstra in Snooker Magazine